In 1955 was het de beurt aan Spanje. Samen met >>Bert Schierbeek (1918-1996) bezocht hij behalve Madrid ook steden als Ávila, Segovia, Toledo en El Escorial. In de foto's, die Oortshuys daar maakte, toont hij zijn oog voor details en opmerkelijke situaties. Tegenwoordig verrassen ze een ieder, die het land al langer kent dan alleen van vandaag. Ze laten dan ook een heel ander Spanje zien dan wat wij nu kennen, met schapen in de stad en metselaars, die hun 'caldo de gallina' (kippenbouillon) aan de steigers naast het metselwerk vastmaakten. Het reisboek kwam een jaar later uit onder de titel 'Het hart van Spanje'.
Leven en werk
Cas Oorthuys studeerde bouwkunde en werkte aanvankelijk tussen 1930 en 1932 als bouwkundig tekenaar bij de gemeente Amsterdam. Daar kreeg hij echter dankzij de voortschrijdende crisis zijn congé. Niet lang daarna opende hij, samen met Jo Voskuil (1897-1972), een reclamebureau, 'OV20', waar hij zich ontwikkelde als grafisch ontwerper en vooral fotograaf. In die periode was zijn geliefde onderwerp vooral de armoede, de werkloosheid, huisuitzettingen en politiegeweld, geheel in de traditie van de zg. 'arbeidersfotografie'. Hij was dan ook net daarvoor lid geworden van de Communistische Partij.
In 1935 sloot het reclamebureau en een jaar later werd Oorthuys vaste fotograaf bij de Arbeiderspers. Ook maakte hij foto's voor het sociaal-democratische weekblad 'Wij' en maakte hij reportages voor andere tijdschriften. Daarnaast organiseerde hij fototentoonstellingen.
In de oorlog kwam Oorthuys in aanraking met het verzet; hij maakte o.a. pasfoto's voor vervalste persoonbewijzen. In 1944 werd hij door de Nazi's opgepakt en naar een kamp gestuurd, maar na drie maanden mocht hij weer naar huis. Vanaf dat moment besloot hij onder te duiken. In september van datzelfde jaar sloot hij zich aan bij een groep fotografen in Amsterdam, 'De Ondergedoken Camera', die stiekem situaties van de bezettingstijd fotografeerden. Andere leden waren o.a. de gevluchte Duitser Fritz Kahlenberg (1916-1996) en Charles Breijer (1914-2011), behalve als fotograaf ook bekend geworden als cineast.
In de vroege foto's van Cas Oorthuys is de invloed van de zg. 'Nieuwe fotografie' te zien, een beweging die vanaf de jaren rond 1929 een technisch en meer zakelijk gebruik van de fotografie voorstond, en in het verlengde lag van o.a. de Duitse kunststroming 'Bauhaus' en de Nederlandse 'Nieuwe Zakelijkheid'. Hij ook vond dat de uitvoering van een foto belangrijker was dan het onderwerp. Toch heeft hij als geen andere fotograaf in Nederland het Europa van na de Tweede Wereldoorlog als onderwerp in beeld gebracht. In 1946 was hij fotograaf tijdens de Neurenberg processen in het pas door bombardementen verwoeste Duitsland. Daarna kwam hij in Parijs voor de Vredesconferentie aldaar en maakte hij o.a. honderden foto's van het straatleven in Antwerpen. In 1952 reisde hij naar Londen om te werken aan een pocket over de Britse hoofdstad, wat de aanleiding was van de latere reisfoto´s voor Contact.
In Nederland is Cas Oorthuys vooral bekend geworden door ruim honderd fotoboeken, die van hem zijn verschenen over de wederopbouw van de industrie, de landbouw, de steden, etc in Nederland. Hij had een uitstekend oog voor het verhalende, dat hij uitstekend wist te combineren met sterke composities. Zijn foto's overstijgen vaak de gebondenheid aan tijd en plaats, waardoor ze iets universeels krijgen. Daardoor zijn ze een halve eeuw later nog altijd zeer eigentijds, iets wat de echte kunst meestal kenmerkt.
Ga verder naar >>Dit is Cas (Nederlands Fotomuseum).
